ΣΧΕΔΙΟ ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΑΣ
Άρθρο......
Τροποποίηση του άρθρου 80 «Λοιπές μεταβατικές διατάξεις», του ν. 4009/2011 (195 Α΄) «Δομή, λειτουργία, διασφάλιση της ποιότητας των σπουδών και διεθνοποίηση των ανωτάτων εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων»
Οι παράγραφοι 9,α, 9,β, και 9,γ, του άρθρου 80 του ν. 4009/2011 να τροποποιηθούν και να αντικαθίστανται ως εξής: "Τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα μπορούν να προβούν, μόνο, στη διαγραφή των φοιτητών που δεν εγγράφονται σε δύο συνεχόμενα εξάμηνα, με εξαίρεση την περίπτωση συνδρομής ανωτέρας βίας ή πραγματικού και σοβαρού κωλύματος».
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ
Συνοπτική:
Με την παρούσα τροπολογία επιδιώκεται η απαλοιφή των ιδιαίτερα επαχθών διατάξεων και η αποκατάσταση μιας αδικίας σε βάρος ενός μεγάλου αριθμού επί πτυχίω φοιτητών, οι οποίοι (με τις εν λόγω διατάξεις) απειλούνται αφενώς με άμεσες και οριζόντιες διαγραφές, (χωρίς πχ να λαμβάνονται υπόψη οι ιδιαίτερες συνθήκες που μπορούν να οδηγήσουν σε καθυστέρηση των σπουδών κ.α.) και ιδίως χωρίς να υπάρχουν στοιχεία οικονομικής επιβάρυνσης (καθώς δεν δικαιούνται καμία παροχή) ή άλλης επιβάρυνσης των Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων μετά την πάροδο ορισμένου χρονικού διαστήματος, (αρχής γενομένης από τον ερχόμενο Σεπτέμβριο). Αφετέρου οι ίδιες διατάξεις παραπέμπουν το θέμα στους υπό κατάρτιση οργανισμούς. Επιπλέον στην αδικία των επικείμενων οριζόντιων διαγραφών προστίθενται μεταξύ των άλλων και τα εξής δεδομένα:
α) Στους φοιτητές αυτούς δεν δόθηκε η ευκαιρία εφαρμογής των άλλων ευνοϊκών διατάξεων (πχ. διακοπής σπουδών κ.α., λόγω μη κατάρτισης οργανισμών),
β) δεν υπάρχουν στοιχεία σχετικά με το πόσοι επιθυμούν να συνεχίσουν τις σπουδές τους καθώς η υποχρεωτική εγγραφή, ως δήλωση συνέχισης, ουδέποτε εφαρμόστηκε και
γ) οι οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες από τις οποίες διέρχεται η χώρα.
Αναλυτική:
Ειδικότερα επιδικώκεται η άμεση αποκατάσταση ενός μεγάλου αριθμού επί πτυχίω φοιτητών, για τους οποίους:
1. Οι διατάξεις των παραγράφων 9, α, β, και γ του άρθρου 80 του ν. 4009/2011 προβλέπουν αφενός την οριζόντια «αυτοδίκαιη» διαγραφή (λόγω παρέλευσης της ανώτατης διάρκειας φοίτησης που ορίζει η συγκεκριμένη διάταξη) και αφετέρου τη ρύθμιση του θέματος από τους Οργανισμούς των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων, οι οποίοι, ωστόσο, δεν έχουν ακόμη ολοκληρωθεί.
Όπως είναι κατανοητό οι προβλέψεις για «αυτοδίκαιη απώλεια της φοιτητικής ιδιότητας ...εκτός αν ορίζεται διαφορετικά στον Οργανισμό του Ιδρύματος», στην πράξη αλληλοαναιρούνται και δίνουν τη δυνατότητα στα Ιδρύματα διά των Οργανισμών τους να αποφασίσουν διαφορετικά, εφόσον το κρίνουν.
2. Δεν υπάρχουν στοιχεία που να επιβεβαιώνουν πιθανή επιβάρυνση των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων από τους επί πτυχίω φοιτητές, καθώς έχει καταργηθεί κάθε μέριμνα της πολιτείας προς αυτούς (συγγράμματα, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, σίτιση, στέγαση, εκπτώσεις στις μεταφορές, σε εισιτήρια, επιδόματα), εφόσον οι φοιτητές υπερβούν ορισμένη διάρκεια της φοίτησης. Συνεπώς το μέτρο δεν καθίσταται αναγκαίο ενώ εντούτοις είναι ιδιαίτερα επαχθές θίγοντας ευθέως την αρχή της αναλογικότητας που πρέπει να διέπει τις αποφάσεις της διοίκησης έναντι του διοικούμενου. Διότι το μέτρο της διοίκησης ή του διοικητικού οργάνου πρέπει να είναι ΑΝΑΓΚΑΙΟ, ΠΡΟΣΦΟΡΟ και λιγότερο ΕΠΑΧΘΕΣ για τον διοικούμενο, προς επιδίωξη του σκοπού προς τον οποίο κατατείνει.
3. Δεν λαμβάνονται υπόψη οι ιδιαίτερες συνθήκες που μπορούν να οδηγήσουν σε καθυστέρηση των σπουδών, το ενδιαφέρον συνέχισης των σπουδών και άλλα δεδομένα.
4. Δεν δόθηκε στους παλιούς φοιτητές η δυνατότητα εφαρμογής άλλων ευνοϊκών προβλέψεων που ισχύουν για τους νεότερους συμφοιτητές τους (όπως π.χ. του άρθρου 33, παρ.3, περί εγγραφής φοιτητών μερικής φοίτησης, του άρθρου 33, παρ. 4, περί διακοπής φοίτησης, του άρθρου 35 περί συμβούλου σπουδών, του άρθρου 80, παρ. 9δ, περί δικαιώματος διακοπής των σπουδών «με έγγραφη αίτησή τους στη γραμματεία της οικείας σχολής... για όσα εξάμηνα, συνεχόμενα ή μη, επιθυμούν, και πάντως όχι περισσότερα από τον ελάχιστο αριθμό εξαμήνων που απαιτούνται για τη λήψη πτυχίου σύμφωνα με το ενδεικτικό πρόγραμμα σπουδών»)-, λόγω μη ολοκλήρωσης των Οργανισμών (και ενδεχομένως και λόγω μη κατάρτισης του Κανονισμού των προπτυχιακών σπουδών, του άρθρου 34) και μάλιστα πολλοί φοιτητές αποτρέπονταν από το να δηλώσουν διακοπή σπουδών όταν το ζητούσαν στις γραμματείες των σχολών τους.
5. Το μέτρο της διαγραφής, προσβάλλει ευθέως α) το συνταγματικό δικαίωμα της ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας (Σ. 5 παρ.1), νοούμενο στη διατήρηση και την αυτόνομη ανάπτυξη των ιδιοτήτων και των ικανοτήτων κάθε προσώπου, εφόσον δεν προσβάλλονται τα δικαιώματα των άλλων και τα χρηστά ήθη, και β) το δικαίωμα στην «ελεύθερη παιδεία» ( Σ.16 ) και τη συνακόλουθη επιταγή του συντάγματος ως προς τη δημιουργία «ελεύθερου» και «ανοικτού» εκπαιδευτικού συστήματος.
6. Μέχρι σήμερα δεν έχει εφαρμοστεί η διαγραφή με κριτήριο την υποχρεωτική εγγραφή (εκτός λόγων ανωτέρας βίας) ανά εξάμηνο (παρ. 2 του άρθρου 33), που ουσιαστικά καθιστά τους ίδιους τους φοιτητές υπεύθυνους για τη συνέχιση ή μη των σπουδών τους, συνθήκη που θα συνέβαλλε στην εκκαθάριση των μητρώων των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων.
7. Ο αριθμός των επί πτυχίω φοιτητών δεν λαμβάνεται υπόψη για την έγκριση χρηματοδοτήσεων στα Πανεπιστημιακά Ιδρύματα (άρθ. 63 του ν. 4009/2011).
8. Οι φοιτητές που υπερβαίνουν το όριο του ενδεικτικού προγράμματος σπουδών δεν μπορούν να συμμετέχουν στην εκπροσώπηση των φοιτητών του Πανεπιστημιακού Ιδρύματος (άρθ. 8 παρ. 6).
9. Στις τρέχουσες δυσχερέστατες οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες, ο νόμος λειτουργεί τιμωρητικά απέναντι σε μεγάλο ποσοστό φοιτητών που εργάζονται για να αντεπεξέλθουν σε αυτές, και με το πρόσχημα της οικονομικής ανακούφισης του φορολογούμενου πολίτη όχι μόνο δεν προστατεύει τη θέληση για παιδεία, αλλά πλήττει βαθιά το δικαίωμα του κάθε ανθρώπου στη μάθηση.
Τέλος, σε περίπτωση που, δεν καταστεί δυνατή η τροπολογία του νόμου 4009/2011 αιτούμαστε να υπάρχει ως εναλλακτική λύση με νομοθετική κατοχύρωση η άμεση αναστολή ή αναβολή, για ένα εύλογο χρονικό διάστημα του ενός τη δύο ετών, κάθε μορφής διαγραφών φοιτητών για λόγους υπέρβασης ορίου σπουδών ώστε να υπάρξει ένα μεταβατικό χρονικό διάστημα προσαρμογής στα νέα δεδομένα που θα διαμορφωθούν στα Πανεπιστημιακά Ιδρύματα.