Το Χρήμα ως Χρέος..

[recon]

Είναι 45 λεπτά το βίντεο, αλλά εξηγεί πολύ απλά πως λειτουργεί το οικονομικό σύστημα.
Με λίγα λόγια, εξηγεί πως οι τραπεζες μας κοροιδευουν όλους, δημιουργώντας ένα σύστημα το οποιο λειτουργεί με δάνεια, με συνέπεια το χρήμα να μην υφίσταται ως ύλη, αλλά ως χρέος. αέρας κοπανιστός!
Λίγο μεγάλη διάρκεια, αλλα δείτε το, αξίζει.
Άλλωστε δεν είμαστε πολύ μακριά απο μια κατάρρευση.....

http://www.vimeo.com/2795500

[3]

Παλιο αλλα αρκετα καλο και παρασατατικο..

Αντιγραφω 2 επισης διδακτικες ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ ιστοριες για να δουμε αν ολα αυτα τα χρηματοπιστωτικα παιχνιδια και οι κρισεις τους ειναι "παιδια του σημερα" ή εχουν πολυ μεγαλη ιστορια. Για παμε πισω στον 17ο αιωνα:

" Ολλανδια
Ακομα και αν δεν μπορουμε να χρεωσουμε στους Ολλανδους την ανακαλυψη του Καπιταλισμου, σιγουρα οι Κατω Χωρες γεννηθηκαν μαζι του και εχουν επιπλεον την αμφιβολη τιμη της ανακαλυψης πολλων απο τα εργαλεια του συγχρονου κεφαλαιου: Λογου χαριν, η πρωτη πολυεθνικη της ιστοριας (η Ολλανδικη Εταιρια Ανατολικων Ινδιων) ηδη απο την ιδρυτικη πραξη της, την εκδοση προς διαπραγματευση μετοχων στο χρηματιστηριο του Αμστερνταμ το 1602 (αλλη μια πρωτια), ηταν κιολας μια ανωνυμη εταιρια συμμετοχων. Δεν ειναι περιεργο επομενως που για την πρωτη κερδοσκοπικη φουσκα της ιστοριας (και αν οχι τη μεγαλυτερη, ισως παντως την πιο φγελοια παραλογη απ'ολες οσες ακολουθησαν) μπορει να σεμνυεται η εργατικη και ανεκτικη χωρα της τουλιπας.
..Η οποια τουλιπα εφτασε απο την Οθωμανικη Αυτοκρατορια γυρω στο 1600. Γρηγορα οι επιμονοι (καθοτι διαμαρτυρομενοι) Ολλανδοι κηπουροι, καταφεραν να την εγκλιματισουν και να ανπτυξουν πολλες νεες ποικιλιες. Εντουτοις, η καλλιεργεια τους παρεμεινε επιμονη - κι ετσι ηταν ενα λουλουδι για τους ευπορους μονο, ενα status symbol, που οι βολβοι των πιο ποθητων του ποικιλιων (π.χ. ο "Μεγας Αλεξανδρος", "ο Ναυαρχος βαν Αικ", ή ο "Ναυαρχος των Ναυαρχων") αρχισαν να πωλουνται ηδη απο το φθινοπορο , ωστε οι ανεπιμονοι αγοραστες να επιδυκνυουν τα ανθη για μια ή δυο βδομαδες τον Μαιο.
Οι πιο διορατικοι απο τους εμπορους βολβων καταλαβν τη δυναμικη της νεας αυτης, ελευθερης τουλιποοικονομιαας και εφηυραν μια σειρα απο ενδιαφεροντα εργαλεια, οπως τα προθεσμιακα συμβολαια: Καθε βολβος τουλιπας αφου ανθισει τον Μαιο, μπορει να αφησει πισω του νεους βολβους. Ενα προθεσμιακο (futures contract) ειναι μια υποσχετικη αγορας στο τελος της σεζον των νεων βολβων που θα προκυψουν απο την καλλιεργεια, λουλουδιων δηλαδη που δεν υπαρχουν ακομα (και ισως δεν υπαρξουν ποτε). Τα προθεσμιακα αυτα συμβολαια γρηγορα εγιναν αντικειμενα διαπραγματευσης τα ιδια , σε αυτοσχεδια χρηματιστηρια κατα τη διαρκεια του χειμωνα, με ιδιαιτερα καλα κερδη. Σαν να ηταν καταραμενοι αυτοι οι βολβοι: συντομα το "leveraging" (η "μοχλευση", η αγορα τετοιων συμβολαιων με δανεικα ωστε να μεταπωληθουν αμεσως με κερδος λογω της ανοδου της τιμης, μια λεξη κλειδι της τρεχουσας συγκυριας) εγινε τοσο μεγαλο προβλημα που απαγορευτηκε με νομο (οπως το απαγορευει και ο προσφατα ψηφισμενος νομος Paulson για τη "διασωση" της αμερικανικης οικονομιας), απαγορευση χωρις αντικρυσμα. Οι τιμες των συμβολαιων τιναχτηκαν στο διαστημα: Οι Ολλανδοι ειχαν ανακαλυψει τη μαγεια της αγορας. Η εμπορικη ταξη αφηνιασμενη αρχισε να διαπραγματευεται το 1636 προθεσμιακα, οψιον η σποτ (τα ειχαν ανακαλυψει ολα αυτα) που εφταναν να κοστιζουν για ενα βολβο 2500 φιορινια, οταν ο ετησιος μισθος του ειδικευμενου εργατη δεν ξεπερνουσε τα 150 φιορινια. Συντομα Γαλλοι και Βρετανοι αρχισαν να σπεκουλαρουν κι αυτοι, αναμενοντας τα ιδια κερδη.
Το windhandel (εμποριο αερα, στα ολλανδικα) εφτασε στο τελος του τον Φλεβαρη του 1636. Η ρευστοποιηση πανω στα υψηλα της αγορας μαζι με την μαζικη αφιξη νεων βολβων εφεραν τον απολυτο πανικο και η αγορα κατερρευσε σε μια νυχτα. Οι τιμες επεσαν στο απολυτο τιποτα και εμειναν χρονια εκει αφηνοντας, εκτος απο τις αδειες τσεπες και κριση, πολλες απουλητες τουλιπες και μια βαρια κληρονομια προεξοφλησης (σσ: εννοει των προσδοκουμενων κερδων, οτι σιγουρα θα ερθουν κερδη δηλαδη) και απαξιωσης που με ατρομητη αποφασιστικοτητα ακολουθει ο καπιταλισμος απο τοτε μεχρι σημερα

Ηνωμενο Βασιλειο
Ο Λορδος Θησαυροφυλακας της Αυτου Μεγαλειοτητος Βασιλισσας Αννας το 1711, ο Ρομπερτ Χαρλευ, προσπαθωντας να μειωσει το υπερογκο χρεος του Ηνωμενου Βασιλειου λογω του πολεμου με τους Ισπανους, ιδρυσε την εταιρια των Νοτιων Θαλασσων, δινοντας της το μονοπωλιο του εμποριου με τη Λατινικη Αμερικη. Και τοτε ειχε μια ιδεα, απλη αλλα και μεγαλοφυη που μας εμεινε μεχρι σημερα: Τα τεραστια προσδοκωμενα (και μονο προσδοκωμενα) κερδη της εταιριας απο το μονοπωλιο, να τα πουλησει στος δανειστες του βασιλειου. "Σου χρωσταω; Αν θες σου ξοφλαω το χρεος (και την υποχρεωσει του κρατους να σε ξοφλησει αλλιως) με μετοχες της εταιριας και ετσι θα κερδιζεις τα απιστευτα μερισματα της μετοχης που θα μοιραζει η εταιρια απο τα τρομερα κερδη της". Η λεξη κλειδι εδω ειναι το "θα": Η ανταλλαγη χρεους με μετοχες και η απωλεια της κρατικης εγγυησης στην προσδοκια κερδοφοριας της εταιριας (ετσι προεξοφλει η αγορα). Με ενα πρωτοποριακο μαρκετινγκ, ξεπουλησε το χρεος του στεμματος και μαλιστα η εταιρια το επανελαβε πολλες φορες μετα, το 1717, το 1719 επι Γεωργιου Ι και αργοτερα, εκδιδοντας καθε φορα νεες μετοχες που φυσικα δεν ηταν παρα αερας κοπανιστος. Εκτοτε, το να πουλας το χρεος σου ως πολυτιμη επενδυση σε αετονυχηδες ή/και κοροιδα δεν θεωρειται απατη, αλλα επιστημη Η μεθοδος μαλιστα ανταλλαγης χρεους με μετοχες, γνωστη και ως dept for equity, ειναι η ιδια μεθοδος που χρησιμοποιηθηκε πριν 300 χρονια μετα στην εξαγορα τοσο της Fannie Mae απο το αμερικανικο δημοσιο, οσο και της Merrill Lynch απο την (ιδιωτικη) Bank of America, κινησεις που εμπιπτουν στην λεγομενη "υγιη" οικονομια.
Το γεγονος οτι η εταιρια ειχε δικαιωμα να στελνει ενα καραβι 500 τονων το χρονο για ολη την Αμερικη (ναι, ΕΝΑ ολοκληρο καραβι για ΟΛΗ την Ισπανικη Αμερικη, που ταυτοχρονα ηταν σε σχεδον εμπολεμη κατασταση με το Βρετανικο στεμμα: φοβερο κελεπουρι!) καθως και οτι το πρωτο τετοιο καραβι εφυγε μολις το 1717, καθολου δεν σταθηκε εμποδιο στην ατρομητη επενδυτικη τρελα που ακολουθησε, τρελα σοφα ενορχηστρωμενη απο μελη της κυβερνησης και της αριστοκρατιας. Μαλιστα η "εσωτερικη πληροφορηση" ειχε φτασει σε σημειο οι πολιτικοι να "αγοραζουν" μετοχες στην τρεχουσα αξια και να τις ξαναπουλανε στην εταιρια αργοτερα σε φουσκωμενες τιμες, κανοντας ταυτοχρονα και τα παπαγαλακιαπρος οφελος της εταιριας, και του φουσκωματος της τιμης της μετοχης. Τυχον ομοιοτητες με τη φουσκα του χρηματιστηριου της Αθηνας ή τα δομημενα ομολογα (οπου το στοιχειο της αναδομησης του χρεους ειναι πιο σημαντικο) αφηνονται ως ασκηση στον αναγνωστη...
Το 1720 η τρελα εφτασε στο απογειο. Σχηματιστηκαν εκατονταδες νεες εταιριες και το χρηματιστηριο γεμισε λαμογια που κουβαλωντας το κυμα της φουσκας (ο ορος bubble τοτε χρησιμοποιηθηκε για πρωτη φορα), πουλουσαν τιποτα σε εξαιρετικες τιμες. Οταν τον Αυγουστο η τιμη της μετοχης των Νοτιων Θαλασσων αρχισε να πεφτει, συμπαρασυροντας και τις αλλες μετοχες, δυο νεες και ιστορικης σημασιας μεθοδοι διαχειρησης "εξυπνου χρηματος" ανακαλυφθηκαν. Πρωτον η σημερινη μορφη του σορταρισματος ("ανοιχτη πωληση"): αντι να δανειστει κανεις χρηματα για να τα παιξει, δανειζεται μετοχες και τις πουλαει με την ελπιδα οτι θα τις επαναγορασει αμεσως σε μικροτερη τιμη, σρατωντας τη διαφορα και επιστρεφοντας τις μετοχες στον αρχικο δανειστη. Και δευτερον, η εταιρια αρχισε να δανειζει του υποψηφιους αγοραστες για να αγορασουν την μετοχη της (ωστε να συγκρατησει την τιμη της). Το αποτελεσμα ηταν χιλιαδες μικροεπενδυτες να μην μπορουν να ξεπληρωσουν το δανειο παρα πουλωντας τις μετοχες που μολις ειχαν αγορασει. Το ποσο επιδραστικη ηταν η εφυης αυτη κομπινα φαινεται απο την τρεχουσα κριση των στεγαστικων δανειων στην Αμερικη: Τα στεγαστικα δανεια παρεχονταν αφειδως με μονη εγγυση την υποθεση οτι η τιμη του αγορασμενου σπιτιου θα συνεχισει να αυξανει. Με αποτελεσμα φυσικα οταν καποια στιγμη η αγορα ξεφουσκωσε, ο αδανειοληπτης να ανγκαστει να πουλησει το (απαξιωμενο πλεον) σπιτι του για να ξεπληρωσει το δανειο με το οποιο το αγορασε. Και αστεγος και χρεωμενος.
Η εταιρια βρεθηκε σε κατασταση απαξιωσης και το κρατος, προκειμενου να μην καταρρευσει ολη η οικονομια, "αναγκαστηκε" να αγορασει παλι τις μετοχες της, σωζωντας την (σχεδιο που δεν ειναι μακρια απο το τρεχον σχεδιο Paulson στην Αμερικη). Εντουτοις η βαθια κριση που ακολουθησε τη φουσκα εγινε πολυ χειροτερη απο το γεγονος οτι ακριβως την ιδια περιοδο εσκασαν και οι φουσκες στο Αμστερνταμ και στο Παρισι. Επροκειτο για μια απο τις πρωτες διεθνης κρισεις που προκληθηκαν απο πολυ παρομοιες αιτιες: Την ιδια ακριβως "δημιουργικη λογιστικη" για την "αναδομηση του χρεους" (λεξεις κλειδια τοσο για το σχετικα προσφατο σκανδαλο Enron στην Αμερικη οσο και για την περιοδο Σημιτη) ειχε προσφερει στο Γαλλο βασιλια η Campagnie du Mississipi, πουλωντας προσδοκιες απο το -ανυπαρκτο- εμποριο με την ακομα τοτε Γαλλικη αποικια της Λουιζιανας, πριν καταρρευσει και αυτη το 1720, παρασερνοντας στην αβυσσο χιλιαδες μικροεπενδυτες.
Μονη αχτιδα φωτος σε ολο αυτο το χαος: Η εταιρια των Νοτιων Θαλασσων, αν και εντελως αποτυχημενη ως προς το εμποριο αγαθων, αποδειχτηκε τουλαχιστον σχετικα επιτυχημενη στο αλλο μονοπωλιο που της ειχε αποδοθει, το εμποριο σκλαβων. Μαλιστα το 1725, αμεσως μετα τη φουσκα, ηταν η καλυτερη της χρονια. Συνολικα εμπορευτηκε στη διαρκεια της υπαρξης της 34,000 σκλαβους,εκ των οποιων επεζησαν το ταξιδι απο Αφρικη σε Αμερικη οι 30,000, ποσοστο θνησιμοτητας δηλαδη μολις 12% (οι περισσοτερες αλλες εταιριες εχαναν στο ταξιδι το μισο τους σχεδον "εμπορευμα"). Αλλος ενας μεγαλειωσης θριαμβος αυξησης της παραγωγικοτητας του καπιταλισμου!"