από asterix » Τετ, 25 Μάιος 2011 3:46 pm
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 25-5-2010
Επιστροφή στο ΕΜΠ, μία «πατρίδα»
Ο διεθνούς φήμης Χρ. Παπαδημητρίου ανακηρύχθηκε επίτιμος διδάκτορας
Συνέντευξη στη Λινα Γιανναρου
«Τι να πρωτοθυμηθείς... Την τυραννία της χούντας, τα φωτεινά μυαλά στα θρανία αντίκρυ στο σκοτάδι της έδρας, τις φιλίες και τις αγάπες που ξεχάστηκαν, την εξέγερση που παρακολούθησα, λιποτάκτης, από το Πρίνστον, τους φίλους που χάθηκαν ή αυτούς που άλλαξαν ή μήπως τους άλλους που εξαργύρωσαν τα εύσημα και ρήμαξαν τον τόπο;». Είναι παραπάνω από προφανές: για τον καθηγητή Θεωρητικής Πληροφορικής στο Μπέρκλεϊ, Χρίστο Παπαδημητρίου, η χθεσινή αναγόρευσή του ως επιτίμου διδάκτορος της Σχολής Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του ΕΜΠ, όπου έλαβε το πρώτο του πτυχίο, το 1972, διέφερε από τις άλλες τιμές που του έχουν αποδοθεί. Μπορεί να πέρασε από τα μεγαλύτερα Πανεπιστήμια του κόσμου, το Πρίνστον, το Χάρβαρντ, το ΜΙΤ, το Στάνφορντ και, βέβαια, το Μπέρκλεϊ, αλλά, όπως ο ίδιος λέει στην «Κ», η χθεσινή εκδήλωση ήταν η επιστροφή σε μια «πατρίδα». «Το ΕΜΠ είναι ένας χώρος που κυριαρχεί στις αναμνήσεις μου, μπαίνει συχνά στα όνειρά μου, τον σέρνω μέσα μου. Οι πιο σημαντικές επιστροφές δεν είναι καν επιστροφές».
Ο Χρίστος Παπαδημητρίου αυτές τις μέρες κατακλύζεται και από μια ακόμη ανάμνηση. «Της πρώτης επιστροφής. Ημουν καθηγητής στο ΕΜΠ μεταξύ 1982 και 1987 – αλλά προφανώς κάτι δεν πήγε καλά», λέει. Το τότε σύστημα του πανεπιστημίου τον είχε «πετάξει». Τα χρόνια όμως πέρασαν. Αλλαξε άραγε η ελληνική ακαδημαϊκή κοινότητα; Μήπως καθυστερεί να αναγνωρίσει τα «παιδιά» της που διαπρέπουν στο εξωτερικό; «Κάθε άλλο, ίσως το αντίθετο. Πιο εύκολα μας τιμούν εμάς. Η αντιπαλότητα ανάμεσα σε επιστήμονες της Ελλάδας και του εξωτερικού είναι μύθος που βασίζεται σε ιστορίες που έχουν κάπως λήξει.
Η ουσιαστική αντιδιαστολή είναι ανάμεσα σε ακαδημαϊκούς δασκάλους που κάνουν καλά τη δουλειά τους και στους άλλους – και υπάρχουν τα δύο είδη και στους δύο χώρους. Αυτό που βλέπω είναι πολύ εγκάρδια επαφή, σύμπνοια και επιστημονική συνεργασία – όσο βέβαια το επιτρέπουν τα πολλά προβλήματα του ελληνικού ακαδημαϊκού χώρου». Ποια είναι αυτά; «Τα τρία κορυφαία, η εξάρτηση από το υπουργείο, η διοίκηση του πανεπιστημίου και ο τρόπος επιλογής της και ο φοιτητικός συνδικαλισμός».
Ο Χρίστος Παπαδημητρίου πρόσφατα γνώρισε δόξα και μέσω της επιτυχίας του βιβλίου Logicomix που συνυπογράφει με τον Απόστολο Δοξιάδη, μια συναρπαστική μαθηματική περιπέτεια σε μορφή κόμικς. Αραγε, μπορούν τα Μαθηματικά να εξηγήσουν το χάος της ελληνικής κρίσης; «Τα Μαθηματικά δεν μας εξηγούν τα πραγματικά δύσκολα, απλά φωτίζουν λίγο το δωμάτιο για να μην απορούμε στα σκοτεινά. Η ελληνική κρίση είναι κρίση ηθική», λέει απερίφραστα. «Αλλεπάλληλες κυβερνήσεις λεηλάτησαν τη χώρα και νομοθέτησαν την ατιμωρησία τους. Η συμφορά που έφεραν στον τόπο συγκρίνεται με την Μικρασιατική Καταστροφή. Πώς να εξηγήσουν τα Μαθηματικά ότι ένας λαός έξυπνος ξαναψήφισε τόσες φορές τους ίδιους αποδεδειγμένους ενόχους; Οτι το Ταχρίρ είναι στο Κάιρο και όχι στην Αθήνα; Ισως η Ψυχιατρική», προσθέτει.
Μήπως είναι ευκολότερο να κατανοήσει κανείς το Ιντερνετ, με το οποίο ασχολείται ιδιαίτερα τελευταία; «Το Διαδίκτυο είναι φτιαγμένο για να μας ξαφνιάζει. Αυτή είναι η πεμπτουσία του και ο λόγος ύπαρξής του. Οταν τελικά το κατανοήσουμε πλήρως, αυτό θα έχει γίνει κάτι άλλο. Κανείς δεν προέβλεψε το google, το twitter, το youtube, καμία κυβέρνηση, παρά τις λυσσαλέες προσπάθειες όλων τους, δεν κατάφερε να το ελέγξει, να το λογοκρίνει, να το χειραγωγήσει, να το φορολογήσει». Το πεδίο είναι συναρπαστικό.
Το ίδιο και η μουσική, μια άλλη πονεμένη ιστορία, όπως τη χαρακτηρίζει, της περιόδου του ΕΜΠ (’68 - ’72). «Η μουσική είναι ένα “πάρεργο” που σε απαιτεί ολόκληρο και σε πετάει έξω με τις κλωτσιές αν δεν δοθείς αποκλειστικά». Πάντως, σήμερα, ο Παπαδημητρίου είναι γνωστός στην Καλιφόρνια και λόγω της μπάντας του, τους The Positive Eigenvalues – που μέχρι πρότινος λεγόταν Lady X and the Positive Eigenvalues, «αλλά η Lady X μας τελείωσε, έγινε στέλεχος της Google, υπεύθυνη για το streetview, αν το ξέρετε», λέει λες και αναφέρει το πιο συνηθισμένο πράγμα του κόσμου.
Γράφετε κάτι άλλο τώρα; «Τελειώνω το τρίτο μου μυθιστόρημα με τίτλο “Ανεξαρτησία”, μια ιστορία για τη χούντα, το αντάρτικο πόλεων και το ’21. Α, ναι! Και για τις πιθανότητες».
Ενημερώση κάθε 15 δευτερόλεπτα
).