Αγαπητοί συνάδελφοι,
Έχοντας υπηρετήσει τη Σχολή πολιτικών μηχανικών από το 1979 συνεχώς μέχρι σήμερα και χωρίς να έχω καμία διάθεση να περιφρουρήσω υπάρχουσες δομές και καταστάσεις σε γνωστικά αντικείμενα με προσωπικό κίνητρο ανάδειξης, εφόσον πλησιάζει ο χρόνος που θα πρέπει να παραχωρήσω τη διδακτική σκυτάλη σε άλλους άξιους συναδέλφους, σχετικά με την αναμόρφωση του Προγράμματος Σπουδών και σε ότι με αφορά ως συντονιστή κάποιων Μαθημάτων έχω να παρατηρήσω τα ακόλουθα:
Το Τεχνικό Σχέδιο περιλαμβάνει απεικονιστικές γεωμετρικές μεθόδους μετατροπής του τρισδιάστατου πραγματικού (η στη φαντασία) μας κόσμου σε δισδιάστατη εικόνα. Διδάσκεται συγκεκριμένα κατά τα 2/3του χρόνου η μέθοδος των ορθών προβολών και κατά το 1/3 του χρόνου η μέθοδος της αξονομετρίας και η μέθοδος της προοπτικής. Τα αντικείμενα που πραγματευόμαστε ως θέματα άσκησης αφορούν κατασκευαστικά και τεχνικά έργα μικρής κλίμακας. Ο χρόνος του πρώτου εξαμήνου μόλις και μετά βίας επαρκεί για μια σειρά 12-16 ατομικών ασκήσεων αριθμός ελάχιστος για άτομα που δεν έχουν εξοικειωθεί ποτέ στο παρελθόν με το αντικείμενο και το κυριότερο που δεν έχουν καλλιεργήσει την φαντασία απόδοσης του χώρου και χωρίς γνώσεις παραστατικής Γεωμετρίας. Παλαιότερα διδάσκονταν σε περισσότερες ώρες και εξάμηνα και περιελάμβανε μεγαλύτερη ύλη, όπως πχ σκαριφήματα, ελεύθερο σχέδιο και χρώμα. Σήμερα λόγω έλλειψης χρόνου δεν κάνουμε ασκήσεις με μελάνι και ειδικά χαρτιά, αλλά μόνο με μολύβι σε κοινό λευκό χαρτί διαστάσεων Α3. Το διδακτικό προσωπικό του Μαθήματος καλείται να διορθώνει ανά εξάμηνο πάνω από 4.500 ασκήσεις. Ο αριθμός αυτός γίνεται μεγαλύτερος αν αναλογιστεί κάποιος την πρόσφατη αύξηση των σπουδαστών και την επανυποβολή για βελτίωση κάποιων ασκήσεων από αρκετούς σπουδαστές με κίνητρο να βελτιώσουν την απόδοση τους στο Μάθημα. Σε όλα τα Ελληνικά και αλλά Πολυτεχνείο το Μάθημα αυτό είναι αυτόνομο και δεν περιλαμβάνει ύλη συναφών η άλλων Μαθημάτων. Ως εκ τούτου θεωρώ ότι στο Τεχνικό Σχέδιο δεν μπορεί να γίνει συγχώνευση ύλης άλλων Μαθημάτων.
Και μια ακόμα παρατήρηση – διευκρίνηση: το ηλεκτρονικό σχέδιο δεν αντικαθιστά το Τεχνικό Σχέδιο. Απλά διευκολύνει κάποιες διαδικασίες. Αν δεν ξέρεις να γράφεις η γραφομηχανή σίγουρα δεν θα σε κάνει συγγραφέα. Το ηλεκτρονικό σχέδιο διδάσκεται σε πολλά Πολυτεχνείο της ημεδαπής ως ανεξάρτητο Μάθημα κορμού σε συνέχεια υποχρεωτικού Μαθήματος αμιγώς Τεχνικού Σχεδίου.
Σχετικά με τα Οικοδομικά Μαθήματα που διδάσκονται στη Σχολή είναι σε δυο εξάμηνα. Ένα υποχρεωτικό κορμού και ένα προαιρετικό στην κατεύθυνση των Δομοστατικής : Παλιά ( επί καθηγητή Μπίρη) η ύλη της Οικοδομικής ήταν κοινή για Αρχιτέκτονες και Πολιτικούς μηχανικούς και μάλιστα γινόταν συνδιδασκαλία του Μαθήματος στις ίδιες ώρες με τους αυτούς διδάσκοντες και τις αυτές ασκήσεις από τη Σχολή Αρχιτεκτόνων. Στη συνέχεια η Σχολή Πολ. Μηχ. ζήτησε από τη Σχολή Αρχιτεκτόνων αναμόρφωση της ύλης και μείωση του χρόνου διδασκαλίας του Μαθήματος. Σε μια νεότερη αίτηση αναμόρφωσης της ύλης και νέα επιπλέον μείωση του χρόνου διδασκαλίας του Μαθήματος, η Σχολή Αρχιτεκτόνων ( επί καθηγητή Ν. Καλογερά) αντέδρασε και αποχώρησε θεωρώντας ότι η επιμόρφωση που θα προσέφερε θα ήταν ανεπαρκής για δομικό μηχανικό, αφήνοντας τη Σχολή Πολ. Μηχ. έκθετη να διδάξει με δικές της δυνάμεις το σχετικό Μάθημα, όπως εκείνη επιθυμούσε να το διαμορφώσει. Τότε η Σχολή μου ανέθεσε τη σχετική διδασκαλία. Έκτοτε με μεγάλο κόπο και φιλότιμη προσπάθεια σπουδαστών και διδακτικού προσωπικού στο λιγοστό χρόνο που μας δίδεται από το πρόγραμμα προσπαθούμε να κρατήσουμε υψηλή ποιότητα παρεχόμενου διδακτικού έργου με όλη την απαραίτητη βασική ύλη και το κυριότερο με άσκηση των σπουδαστών. Η μονή έκπτωση που έγινε είναι ότι αντί ατομικές ασκήσεις σπουδαστών όπως θα έπρεπε κανονικά να γίνεται να αποδεχτούμε ομαδικές ασκήσεις σε ομάδες 5-6 ατόμων και αυτό γιατί το εκπαιδευτικό προσωπικό ήταν και παραμένει αριθμητικά ανεπαρκές για μια τέτοια προσπάθεια.
Τα οικοδομικά μαθήματα είναι διάφορα των αρχιτεκτονικών μαθημάτων. Τα μεν ασχολούνται με την κατάλληλη εύρεση συνδυασμών μορφολογίας και ιδιοτήτων κατάλληλων υλικών για να δομήσουν έναν φορέα και το κέλυφος και τη διαμερισματοποιήση ενός χώρου, τα δε με την οργάνωση του χώρου σε σχέση με τις δραστηριότητες που επιτελούνται σε αυτόν. Είναι δυο συγγενή ως προς το στόχο ( το δομικό έργο), άλλα σαφώς διαφορετικά γνωστικά αντικείμενα που καθένα από αυτά απαιτούν το χρόνο τους για να γίνουν κατανοητά και χρόνο για άσκηση για να μπορούν οι σπουδαστές να γίνουν στοιχειωδώς αποδοτικοί.
Με πρακτικά ένα εξάμηνο οικοδομικών γνώσεων σε έναν κόσμο που η οικοδομική τεχνολογία σε όλες τις χώρες καλπάζει προσπαθεί το νέο πρόγραμμα να υποβαθμίσει ακόμα περισσότερο τη σχετική γνώση του νέου πολιτικού μηχανικού εμπλέκοντας το με ένα άλλο Μάθημα σύνθεσης και διαμόρφωσης χώρου, αυτό της Αρχιτεκτονικής.
Ως προς τα Μαθήματα Αρχιτεκτονικής στη Σχολή Πολ. Μηχ διδάσκονται σήμερα σε δυο εξάμηνα. Ένα υποχρεωτικό κορμού και ένα προαιρετικό στην κατεύθυνση των Δομοστατικής. Αυτό που σήμερα παρέχεται στη Σχολή μας είναι αφενός η γνώση κοινής διαλέκτου για συνεργασία με Αρχιτέκτονες και θεωρητική γνώση επίλυσης απλών κτιριακών κατασκευών, κυρίως κατοικίας, έχοντας οι σπουδαστές στο ενεργητικό τους μια εξαμηνιαία ομαδική άσκηση 5-6 ατόμων. Δεν θα αναφερθώ εδώ για την διαφοροποίηση με το Μάθημα της Οικοδομικής, άλλωστε το έκανα ήδη στην προηγούμενη παράγραφο. Απλά θα σας θυμίσω ότι παλαιότερη έρευνα του ΤΕΕ (προ κρίσης) έδειξε ότι το 70% των πολιτικών μηχανικών ασχολείται επαγγελματικά με οικοδομικά έργα (αρχιτεκτονικές μελέτες κατοικιών, πολυκατοικιών και συναφών έργων), διότι οι αμοιβές των αρχιτεκτονικών είναι μεγαλύτερη αυτής των στατικών μελετών. Επίσης σας παραπέμπω σε πολύ πρόσφατη επιστολή του συλλόγου Πολιτικών Μηχανικών Λακωνίας (Φεβρουάριος 2015) προς τον κοσμήτορα, με θέμα: « Οι αλλαγές στα επαγγελματικά δικαιώματα και η απαξίωση των διπλωματούχων Πολιτικών Μηχανικών», που κοινοποιήθηκε σε όλους μας, όπου σε κάποιο σημείο της επιστολής ζητά την αύξηση ωρών διδασκαλίας του Μαθήματος Αρχιτεκτονικής (βλ. σημ.1) με εισαγωγή νέου Μαθήματος Αρχιτεκτονικής ακόμα και με εισαγωγή Μαθημάτων Ιστορίας της Τέχνης, για να μπορούν οι πολιτικοί μηχανικοί να γίνουν κάπως πιο ανταγωνιστικοί σε σχέση με τους Αρχιτέκτονες μηχανικούς σε μελέτες κτιριακών έργων. Αν αυτή είναι η αγωνία του οργάνου που εκπροσωπεί τους μηχανικούς είναι στην κρίση και τη συνείδηση σας να πράξετε ανάλογα.
Όλα τα ανωτέρω Μαθήματα έχουν γίνει αντικείμενο συνεχών και μεγάλων περικοπών στο παρελθόν και εκτιμώ ότι σήμερα είναι στα ελάχιστα αποδεκτά όρια τους όσον αφορά το χρόνο διδασκαλίας τους. Κατανοώ την προσπάθεια της ομάδας σύνταξης του νέου προγράμματος να συμπιέζει τους χρόνους καταργώντας μαθήματα η συνενώνοντας μαθήματα. Είναι αλήθεια ότι τα πάντα μπορούν να συνοψισθούν και να διδαχτούν από έναν έμπειρο εκπαιδευτή σε λίγο χρόνο ακόμα και σε μια ολιγόλεπτη διάλεξη. Το ερώτημα είναι πόσο αφομοιώνει ο νέος μέσος εκπαιδευόμενος την σχετική ύλη και πόσο έμπειρος μπορεί να γίνει ώστε να ανταποκριθεί επαγγελματικά και υπεύθυνα στην πράξη. Είναι άλλο να έχω ακούσει μαθήματα οδήγησης αεροσκάφους σε κάποιες διαλέξεις και άλλο όντας άπειρος σχετικής πρακτικής να θέλω να κυβερνήσω μελλοντικά αεροσκάφος και μάλιστα έμφορτο επιβατών.
Συμπερασματικά σας προτείνω: μη περικόπτετε άλλο τα παραπάνω Μαθήματα, ή πιο έντιμα και ειλικρινά καταργείστε τα, αλλιώς εκτιμώ ότι κοροϊδεύουμε πουλώντας υπηρεσίες χωρίς ουσιαστικό περιεχόμενο.
Με εκτίμηση
Τζουβαδάκης Ιωάννης
(1)
Απόσπασμα της σχετικής επιστολής : «…….Πιστεύουμε πως η Σχολή Πολιτικών Μηχανικών πρέπει να υπερασπιστεί την με σαφέστερο και ξεκάθαρο τρόπο. Δεν επιθυμούμε τη συρρίκνωση επαγγελματικών δικαιωμάτων για καμία ειδικότητα, αλλά δε θέλουμε σε καμία περίπτωση να τεθεί η δική μας στο περιθώριο και να βρεθεί ακόμα μεγαλύτερο ποσοστό συναδέλφων στην ανεργία.
Δεν είναι δυνατόν γενεές Πολιτικών Μηχανικών να έχουν εκπονήσει τις μελέτες όλων των μεγάλων οικοδομικών έργων της χώρας, και ο νέος επιστήμονας να μην μπορεί να εκπονήσει για παράδειγμα μελέτη ανέγερσης ισογείου κτηρίου γραφείων (ή να χρειάζεται 15 έτη εμπειρία για αυτό). Τούτο όπως
καταλαβαίνετε δεν αντέχει σε οποιουδήποτε είδους κριτική…… Η αρχιτεκτονική μελέτη πρέπει να παραμείνει ως μία από τις δραστηριότητες του Πολιτικού Μηχανικού προκειμένου να έχουν και οι
απόφοιτοι της Σχολής μας τη δυνατότητα εργασίας στο ελεύθερο επάγγελμα, ισότιμα με τους απόφοιτους των άλλων ειδικοτήτων. Για το σκοπό αυτό, προτείνουμε την προσθήκη στο πρόγραμμα σπουδών, ενός επιπλέον υποχρεωτικού μαθήματος αρχιτεκτονικής σύνθεσης και ενός κατ’ επιλογή υποχρεωτικού ιστορίας της τέχνης. Με αυτόν τον τρόπο θα αποδυναμωθεί το επιχείρημα έλλειψης γνωστικού υπόβαθρου στο σχετικό αντικείμενο……….»
Ενημερώση κάθε 15 δευτερόλεπτα
